جوینت ونچر اصلا یک اصطلاح حقوقی نیست و در هیچ یک از اصطلاحات حقوقی دنیا وارد نشده است، با این وجود یکی از پرطرفدارترین اصطلاحات رایج در نظام حقوقی جهانی است که در همه زبان‌های دنیا از آن استفاده می‌شود. از سال ۱۹۸۰ به بعد این اصطلاح در دادگاه‌های آمریکا خیلی زیاد مورد استفاده قرار گرفت. لغت ونچر به معنای موسسه بوده ولی بیشتر به معنا و مفهوم ریسک است.
جوینت ونچر در کشور ما نیز به همان معنا و مفهوم به کار می‌رود. جوینت در واقع همان مشارکت در سود و زیان یک فعالیت اقتصادی است. براساس این تعریف، قراردادهای انتقال تکنولوژی و اعطای مجوز و عاملیت پخش جزء جوینت ونچر نیستند.
مولفه های جوینت ونچر
جوینت ونچر بر مبنای یک قرارداد استوار است، حتی در برخی موارد که در قالب شرکت تجاری مطرح می‌شود، اصل شرکت، روابط شرکاء با شرکت و معاملاتی که انجام می‌شود، مقررات مربوط به نقل و انتقال سهام، ممنوعیت رقابت شرکا با شرکت،روش‌های افزایش سرمایه در آینده، چگونگی حل اختلافات و و موارد خاتمه همکاری، همه مواردی هستند که در جوینت ونچر مطرح شده و قابل حل و فصل هستند. جوینت ونچر براساس قرارداد مشخص می‌شود.
طرفین براساس جوینت ونچر می‌توانند فعالیت خاصی را به پیش ببرند. مشارکت فعالانه، مهم‌ترین مشخصه جوینت است. اگر یکی از طرفین علی رغم مشارکت در جوینت ونچر، در زمینه تامین سرمایه و تسهیم در سود فعالیت، طرف دیگر از مشارکت امتناع ورزیده، این چنین روابطی در جوینت ونچر قابل تجزیه و تحلیل نبوده و قابل بحث نیست. به همین دلیل جوینت ونچر از شرکت‌های سهامی متمایز می‌شود که در آن سرمایه داران بعد از تامین بخشی از سرمایه در فعالیت‌های اقتصادی مشارکت نمی‌کنند و همچنین همین ویژگی باعث وجه تمایز آن از قراردادهای فاینانس می‌شود که در این قراردادها بانک یا شرکت تامین کننده پس از تامین منابع مالی پروژه، در پروژه دخالت و مشارکتی نمی‌کند.
شراکت، اصل جوینت ونچر است. بنابراین زمانی که یکی از طرفین بنا به درخواست طرف دیگر، از انجام فعالیت سرباز می‌زند و در فعالیت اقتصادی مشارکت نمی‌کند، بنابراین جوینت محقق نشده است. جوینت ونچر از قراردادهای پیمانکاری و کمک های فنی و غیره متمایز می‌شود.
انواع جوینت ونچر
بخشی از جوینت ونچرها بدون سرمایه اولیه و حتی راه اندازی بنگاه اقتصادی به وجود می‌آیند. در این جوینت که طرفین سرمایه گذاری نمی‌کنند، هریک از طرفین متعهد به مشارکت در بخشی از فعالیت اقتصادی هستند. به طور معمول، کمیته مشارکت بر نحوه و انجام فعالیت های اقتصادی نظارت می‌کند، هر یک از طرفین براساس مقدار سهام خود در فعالیت های اقتصادی مشارکت می‌کنند. این دسته از جوینت ونچرها براساس فعالیت و مشارکت طرفین شکل می‌گیرد بدون این که بنگاه اقتصادی شکل گرفته باشد. این نوع جوینت ونچرها قراردادی هستند.
در نوع دیگری طرفین برای این که بتوانند با یکدیگر ادامه همکاری بدهند یک بنگاه اقتصادی را تاسیس می‌کنند. سرمایه خود را به بنگاه اقتصادی تزریق می‌کنند و از طریق بنگاه اقتصادی می‌توانند فعالیت‌های اقتصادی خود را سر و سامان دهند.
در این نوع جوینت ونچرها، طرفین به صورت همکاری درازمدت باهم همکاری می‌کنند و شرکتی را نیز تاسیس می کنند، بنابراین این جوینت‌ها خیلی بیشتر از جوینت ونچرهای قراردادی دوام خواهند داشت. البته تاسیس شرکت تجاری به معنای آغاز جوینت نیست. البته ممکن است که یک یا چند شریک شرکت تجاری را با انتقال مقداری از سرمایه یا سهام تاسیس کنند.
دلایل تشکیل جوینت ونچر
شرکت‌های داخلی و خارجی می‌توانند باهم جهت فعالیت‌های اقتصادی مشارکت کنند که طی سال‌های اخیر این نوع فعالیت‌ها بیشتر به چشم می‌خورد. اکثر کشورها در حال توسعه متمایل به فعالیت با شرکت‌های بزرگ جهانی هستند و به همین دلیل نزدیک به ۴/۳ جوینت ونچرها به صورت چند ملیتی تشکیل می‌شوند. حتی تشکیل یک بنگاه اقتصادی چند ملیتی در سطح ملی نیز خبر خوبی است. به عنوان مثال می‌توان به همکاری دو یا چند شرکت در سیستم چابک اشاره کرد. تولید چابک یکی از مهم‌ترین تناقضات مدرن در دنیای صنعتی امروز است و جوینت ونچرهای شرکتی یا قراردادی از مهم‌ترین مولفه‌های آن به شمار می‌روند.