در منشور حقوق شهروندی، برای تمام شهروندان ایران حق حریم شخصی از فضاهای خصوصی آن‌ها شناخته شده است و با به رسمیت شناخته شدن این حق، مامورین انتظامی و سایر ضابطین قضایی بدون حکم قانونی دادگاه که به طور صریح و مشخص اجازه ورود و تفتیش محل را به آنان داده، حق ورود و دخالت در حریم شخصی افراد را ندارند. غالبا تحقیقات هر چقدر هم واجب با حکم و با کمترین دخالت در حریم خصوصی باید انجام پذیرد.
ماده 36 منشور حقوق شهروندی در مورد حریم شخصی افراد چنین می‌گوید: حق هر شهروند است که حریم خصوصی او محترم شناخته شود. محل سکونت، اماکن و اشیاء خصوصی و وسایل نقلیه شخصی از تفتیش و بازرسی مصون است، مگر به حکم قانون.
هر چند که در منشور حقوق شهروندی به صراحت خودرو و وسایل نقلیه شخصی را از مصادیق حریم خصوصی افراد آورده است اما با توجه به مشاهدات در سطح جامعه متوجه می شویم که همه بر سر حریم شخصی بودن خودروی شخصی اتفاق‌نظر ندارند. بسیاری از فقها و حقوق‌دانان معتقدند خودروی شخصی هرچند که از اموال خصوصی افراد به حساب می‌آید اما هنگامی که در معابر عمومی و معرض دید قرار می‌گیرد دیگر حریم شخصی ندارد و داخل آن قابل دیدن است. از طرفی عده دیگر همچنان بر این باورند که املاک و اموال شخصی، حریم خصوصی افراد است چه داخل آن دیده شود و چه دیده نشود.
گروه اول که در واقع حرفشان در عمل در حال انجام شدن است، به تبصره ماده 5 قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر استناد می‌کنند که چنین آمده است:
ماده 5ـ در اجرای امر به معروف و نهی از منکر نمی توان متعرض حیثیت، جان، مال، مسکن، شغل و حریم خصوصی و حقوق اشخاص گردید، مگر در مواردی که قانون تجویز کند.
تبصره-اماکنی که بدون تجسس در معرض دید عموم قرار می گیرند، مانند قسمت های مشترک آپارتمان ها، هتل ها، بیمارستان ها و نیز وسایل نقلیه مشمول حریم خصوصی نیست.
همانطور که مشاهده می‌کنید خود متن ماده 5 از این قانون با حقوق شهروندی هیچ تعارضی ندارد اما تبصره این ماده به صراحت آورده است که خودرو و وسایل نقلیه شخصی هم مانند وسایل حمل و نقل عمومی، حریم خصوصی افراد نبوده و دخالت آمران و ناهیان در آن مانعی ندارد.
آیا ارسال پیامک کشف حجاب در ماشین قانونی است؟
پیامک کشف حجاب و ارسال آن برای صاحبان خودرویی که زنان چه سرنشین و چه راننده، ممکن است برای لحظه‌ای یا مدتی حجاب نداشته باشند، برگرفته از قانون حمایت از آمرین به معروف و ناهیان از منکر و همچنین طرح صیانت از عفاف و حجاب است که با بدحجابی یا بی‌حجابی مقابله می‌کند.
هرچند که دریافت این پیامک ممکن است به ترتیبی ناقض حقوق شهروندی و احترام به آزادی‌های افراد باشد، اما در جامعه اتفاق می‌افتد و با وجود انتقادات و اعتراضات وارد، هنوز تدبیری برایش نیاندیشیده‌اند.
پس همانطور که گفتیم ارسال این پیامک‌ها غیرقانونی نیست هرچند که مطلوب جامعه نباشد. یکی از ایرادات این طرح هم آن است که پیامک با توجه به دوربین‌های ترافیکی برای مالک پلاک خودرو فرستاده می‌شود و نه فرد کشف حجاب‌کننده. برای همین هم صاحبان خودرو باید برای رسیدگی مراجعه کنند در حالیکه ممکن است خودشان کشف حجاب نکرده باشند! پس تاثیر و ترغیبی برای حفظ حجاب ندارد! و در مواردی شما ممکن است خودرو را به شخص دیگری بفروشید یا و هنوز اقدام به تعویض پلاک و سند رسمی نکرده باشید، اگر مالک جدید در خوردو کشف حجابی بکند یا کشف حجاب مربوط به زمانی باشد که خودرو دیگر در تصرف شما نیست ولی همچنان به نام شماست، پیامک برای شما آمده و جریمه هم متوجه شما خواهد بود.
پیام مذکور ممکن است در صورت تکرار برای بار دوم و سوم هم فرستاده شود. متن آن معمولا به این صورت است که:
ابلاغیه : مالک محترم خودرو شماره … در خودرو شما جرم کشف حجاب صورت گرفته است . لذا ضمن اخطار مبنی بر عدم تکرار ، ابلاغ می گردد حداکثر ظرف مدت 10 روز برای رسیدی به پلیس امنیت اخلاقی محل سکونت خود یا کلانتری های تهران بزرگ مراجعه کنید .
طرح صیانت از عفاف و حجاب مصوب مجلس شورای اسلامی در جرم کشف حجاب در خودرو، حجاب را به معنای اسلامی آن یعنی پوشش کامل بدن، سر و گردن به جز گردی صورت می‌دانند که در صورت عدم رعایت در خودرو، کشف حجاب اتفاق افتاده است.
اگر شما به عنوان مالک خودرویی چنین پیامکی را دریافت نمودید، قبل از هر گونه اقدامی باید بررسی کنید که کد پیامک دریافتی چیست چون با توجه به کدهای مختلف محلی که باید به آن مراجعه کنید متفاوت است. اگر پیامک کشف حجاب دارای کدهایی مثل 14، 15، 16، 17، 18، 33 و 35 باشد، به پلیس امنیت اخلاقی در شهرتان مراجعه نمایید اما اگر چنین کدهایی نداشت باید با در دست داشتن مدارک احراز هویت و مالکیت خودرو مانند سند، به کلانتری محل سکونت خود مراجعه کنید و ضمن امضای تعهد کتبی برای عدم تکرار مجدد این مسئله، از کشف حجاب دوباره خودداری نمایید.
هر کدام از کدهای فوق معنی و دلیل متفاوتی دارند. تمام پیامک‌های کددار از سوی پلیس امنیت اخلاقی است اما به عنوان مثال، کدهای 14 و 15 برای کشف حجاب در خودروست، کد 16 برای پوشش نامناسب و روابط نامشروع گزارش شده در خودرو، کد 17 برای داشتن حیوان خانگی داخل ماشین یا ایجاد آلودگی صوتی محیطی، کد 18 برای چیزی که اصطلاحا دور دور نامیده می‌شود، کد 33 و 35 هم برای روزه‌خواری در خودرو و استعمال دخانیات در ایام ماه رمضان است.
مجازات کشف حجاب در ماشین
مجازات‌های بدحجابی و بی‌حجابی در خودرو به دو بخش تقسیم می‌شود. اول مجازات‌های عمومی بدحجابی و بی‌حجابی است. بدحجابی و بی‌حجابی به طور جداگانه جرم‌انگاری شده‌اند و برای آنان در قانون مجازات اسلامی دو مجازات روی هم در نظر گرفته شده است.
ماده 638 قانون مجازات اسلامی می‌گوید که هر کس به طور علنی در انظار و اماکن عمومی و معابر تظاهر به عمل حرامی کند علاوه بر اینکه به کیفر آن عمل محکوم می شود ، به حبس از ده روز تا دو ماه یا تا 74 ضربه شلاق محکوم می شود.
به علاوه تبصره ماده 638 قانون مجازات اسلامی در این باره چنین حکم می‌کند که زنانی که بدون حجاب شرعی در معابر انظار عمومی ظاهر می شوند ، به حبس از ده روز تا دو ماه و یا جریمه نقدی از پنجاه تا پانصد هزار ریال محکوم خواهند شد.
پس خود بدحجابی و بی‌حجابی صرف‌نظر از اینکه در داخل خودرو باشد یا خارج از آن شامل دو مجازات است که ممکن است قاضی آن‌ها را به جریمه نقدی تبدیل کند. این بخش از مجازات مخصوص دادگاه است و ممکن است پرونده شما از پلیس امنیت اخلاقی یا کلانتری به دادگاه فرستاده شود.
اما در مورد کشف حجاب به طور خاص در خودرو، مالک خودرو هم 100 هزار تومان جریمه می‌شود و هم 10 امتیاز منفی در پرونده راهنمایی و رانندگی آن ثبت می‌شود. در صورت تکرار ایم جریمه و نمره منفی اضافه شده و شاید حتی چند روزی خودرو در پارکینگ راهنمایی و رانندگی متوقف شود.
سلام
این قانون “تبصره-اماکنی که بدون تجسس در معرض دید عموم قرار می گیرند، مانند قسمت های مشترک آپارتمان ها، هتل ها، بیمارستان ها و نیز وسایل نقلیه مشمول حریم خصوصی نیست.”
یک قانون ناقص هست در اماکن عمومی دسترسی برای عموم وجود دارد و تنها در معرض دید بودن ملاک نیست یعنی در اصل باید بنویسه در معرض دید و استفاده ی عموم قرار گیرد.