در عرف جامعه ما کارمند به کسی می گویند که در اداره یا ارگان یا سازمان دولتی یا خصوصی مشغول به فعالیت است و در ازای کار خود ماهیانه حقوق ثابتی را دریافت می کند. هر ارگان یا سازمانی مقررات خاص خود را دارد و کارمندان آن موظف به رعایت قوانین تعیین شده می باشند.
چنانچه اقدامی خلاف مقررات محل کار توسط کارمند صورت گیرد، مدیر آن مجموعه در وهله اول به او اخطار می دهد و در صورت تکرار، امکان اخراج او طبق قوانین کار وجود دارد.
به همین جهت تمامی کارمندان موظف به رعایت یک سری قواعد و مقررات مشخصی می باشند و باید به درستی آن ها را اجرا کنند. البته قبل از استخدام افراد در ادارات و سازمان های مختلف، تمامی شرایط و ضوابط محل کار به آن ها گفته می شود و در صورت موافقت فعالیت کاری خود را آغاز می کنند. اگر قانون یا مصوبه جدیدی نیز برای سازمان یا ارگان مربوطه صادر شود، مدیر آن مجموعه باید مصوبه مربوطه را به اطلاع تمام کارمندان خود قرار دهد.
در ایران کارمندان به صورت قراردادی یا به شکل رسمی مشغول به فعالیت می باشند که در حال حاظر تعداد کارمندان رسمی بسیار بیشتر از کارمندان قراردادی است. منظور از کارمند قراردادی این است که مدت زمان مشخصی برای فعالیت فرد در ارگان مربوطه در نظر گرفته می شود که امکان تمدید آن وجود دارد. اما کارمند رسمی می تواند تا سن بازنشستگی در محل کار خود فعالیت کند.
اخراج کارمند به صورت قانونی یا در برخی موارد به شکل غیر قانونی انجام می شود و دلیل اصلی آن هم عدم رعایت قوانین محل کار توسط کارمند می باشد.
در مواردی که کارمند به صورت غیر قانونی اخراج می شود، می تواند شکایت خود را در دیوان عدالت اداری مطرح کند تا نسبت به این مسئله رسیدگی شود. طی چند سال اخیر بسیاری از کارمندان به دلایل غیر موجه از محل کار خود اخراج شده اند و پرونده های مختلفی در این زمینه در دیوان عدالت اداری مورد بررسی قرار گرفت. موضوع اساسی اینجاست که در صورت وجود چه شرایطی امکان اخراج کارمند وجود دارد و به نوعی کارمند چگونه اخراج می شود؟
مراحل رایج اخراج کارمند
همانطور که گفته شد، رویه ثابت و قانون مشخصی برای اخراج کارمند برای همه سازمان ها و ارگان های مختلف وجود ندارد و هر اداره یا محل کاری قواعد و مقررات خاصی برای اخراج کارمندان خود در نظر می گیرند.
در تمام ارگان های دولتی ساعت مشخصی برای ورود و خروج کارمندان وجود دارد که در برخی مواقع این امکان وجود دارد که کارمند ساعت ورود خود به محل کار را با مسئول مربوطه به صورت توافقی تنظیم کند. تقریبا در تمام ادارات دولتی ساعت شروع کار از هفت صبح آغاز می شود و حدودا تا عصر ادامه می یابد که تمامی کارمندان باید راس ساعت تعیین شده در محل کار خود حضور داشته باشند.
به طور مثال فرض کنید کارمندی در ساعت های مختلفی در طول هفته در محل کار حضور پیدا کند یا فعالیت کاری به صورت مستمر نداشته باشد، در این شرایط بی نظمی خاصی در ارگان مربوطه به وجود می آید و باعث مختل شدن روند کاری می شود.
چنانچه فعالیت های مذکور به صورت مکرر ادامه داشته باشد و در صورت اخطار پیاپی کارمند توجهی نسبت به این موضوع نداشته باشد، رئیس اداره یا بخش مربوطه می تواند کارمند خود را به صورت رسمی اخراج کند.
البته در برخی ارگان ها تحت این شرایط کارمند ابتدا به صورت موقت اخراج شده و در صورت تداوم نهایتا حکم اخراج وی صادر می شود.
البته به این نکته باید توجه داشت که اخراج کارمند امتیاز منفی برای سوابق کاری او محسوب می شود و استخدام مجدد کارمند اخراجی در سایر ارگان ها به سختی انجام می شود. به همین جهت هرگونه تخلفی از سوی کارمندان دولت در سوابق کاری درج می شود و به نوعی آینده کاری آن ها را تحت تاثیر قرار می دهد.
اخراج کارمند طی پروسه زمانی مشخصی صورت می گیرد و باید دلایل اخراج به صورت کامل به او تفهیم شود. رئیس اداره یا ارگان مربوطه در صورتی که قصد اخراج کارمند خود را دارد، باید روش های صحیحی را در این زمینه به کار گیرد تا باعث بی احترامی به شخصیت کارمند نشود. موارد زیر روش های رایج اخراج کارمند می باشد که در دستور کار ادارات دولتی قرار می گیرد.
- در صورتی که رئیس ارگانی تصمیم قطعی مبنی بر اخراج کارمند خود می گیرد، ابتدا باید شرایط و ضوابط اخراج کارمندان را به صورت دقیق بررسی کند. این امکان وجود دارد که رئیس اداره بدون توجه به ضوابط و شرایط قانونی، اقدام به اخراج کارمندان خود می کند و همین مسئله موجب می شود شکایات فراوانی علیه او مطرح شود. اگر با بررسی شرایط و مقررات به این نتیجه رسید که امکان اخراج قانونی کارمند وجود ندارد، باید مجوز اخراج وی را لغو کند.
- سپس سوابق کاری کارمند را مورد بررسی قرار می دهد. در مواردی ممکن است سوابق کاری درخشان کارمند مانع از اخراج وی شود حتی اگر با توجه ضوابط قانونی امکان اخراج وی وجود داشته باشد.
- بعد از سوابق کاری، سابقه انضباطی کارمند بررسی می شود که اگر در این زمینه سابقه ای نداشته باشد، امکان لغو اخراج وی وجود دارد.
- در اغلب مواقع رئیس اداره از نظرات معاونین خود در ارتباط با اخراج کارمند استفاده می کند که این امکان وجود دارد نظرات معاونین اداره باعث جلوگیری از اخراج کارمندان شود.
- در صورت نهایی شدن تصمیم اخراج، رئیس یا معاونین اداره با کارمند جلسه ای را برگزار می کنند و دلایل اخراج را برای او بیان می کنند.
- در نهایت برگه اخراج برای کارمند ابلاغ می شود و دیگر امکان فعالیت در اداره یا ارگان مربوطه را نخواهد داشت.
قطعا اخراج برای هر کارمندی مسئله خوشایند و مناسبی نمی باشد اما به دلیل انجام رفتار های خارج از قوانین و مقررات، زمینه اخراج وی فراهم شده است. البته کارمند درصورت انجام تخلف جزئی اخراج نمی شود، بلکه باید روند انجام تخلفات وی به صورت مداوم ادامه داشته باشد یا مرتکب رفتاری خاص مانند جرم شود.
مواردی از تخلفات اداری کارمند
تخلفات اداری کارمندان یقینا جنبه غیر قانونی دارند که مواردی از این رفتار ها به شرح زیر می باشد:
- اعمال و رفتار خلاف شئون اداری یا شغلی.
- تبعیض یا اعمال غرض در اجرای قوانین و مقررات نسبت به اشخاص.
- ترک خدمت و غیبت غیر موجه به طور متناوب یا متوالی.
- تکرار در تأخیر ورود به محل خدمت رأس ساعت مقرر و یا تکرار خروج از اداره بدون کسب مجوز.
- افشاء اسرار و اسناد محرمانه اداری.
- کم‌کاری، سهل‌انگاری و اهمال در انجام وظایف محوله.
- گواهی یا گزارش خلاف واقع در امور اداری.
- سرپیچی از اجرای دستورات مقامات مافوق در حدود وظایف اداری.
- اخذ وجه یا مالی که عرفا رشوه خواری تلقی شود.
- تسلیم مدارک به اشخاصی که حق دریافت آن را ندارند یا خودداری از تسلیم مدارک به اشخاصی که حق دریافت آن ها را دارند.
- تعطیل خدمت در اوقات مقرر اداری.
- عدم رعایت موازین و حجاب اسلامی.
- حمل، توزیع، خرید و فروش و استعمال مواد مخدر در محل کار
- اعتیاد به مواد مخدر.
- اشتغال به شغل دولتی دیگر در حین فعالیت در اداره یا ارگان (به استثنای سمت های آموزشی و تحقیقاتی)
- اختلاس و هر نوع استفاده غیر مجاز از امکانات و اموال دولتی.
موارد مذکور جزو تخلفات اداری به شمار می روند که در صورت ارتکاب آن ها توسط کارمندان امکان اخراج آن ها وجود دارد.
با سلام و احترام.در صورتی که شخصی دبیر پیمانی آموزش و پرورش باشد در صورتی که حکم کیفری غیر موثر بخاطر تحصیل مال نانشروع پیش بیاد و بهش حبس یک ساله دهند آیا بعد اتمام حبس از کار اخراج میشه؟؟
پیمانی یک سال هست و میتونه ۱سال مرخصی بگیره
بخوره تو سرشون با حقوق چندرغاز. کارمند بدبخت داره میانگین ماهی ده تومن حقوق میگیره خرج یه هفته شم نمیشه.