زمانیکه رابطه زوجیت بین زن و مرد شکل میگیرد ، طبق قانون باید تکالیفی را در برابر یکدیگر انجام بدهند. برای نمونه بعد از ازدواج، زن از حق نفقه برخوردار است و در مقابل می بایست از همسر خود نیز تمکین نماید. در عرف واژه تمکین به معنای انجام وظایف زوجه در تمامی امور زندگی، خانوادگی و روابط خاص زناشویی تعریف شده است. در بعضی مواقع پیش می آید که به دلیل برخی اختلافات میان زن و مرد ، زوجه حاضر به تمکین و انجام وظایف زناشویی در مقابل شوهر خود نشود یا تکالیف قانونی خود را به خوبی انجام ندهد که البته قانونگذاران نهاد خانواده، قوانین خوبی را در این مواقع در نظر گرفته اند تا بتوان مرد و زن را به زندگی با یکدیگر ترغیب کرد.
دعوا ی تمکین از دعاوی غیر مالی است که در دادگاه خانواده به جریان افتاده و مورد رسیدگی قرار میگیرد. در تمکین به معنای عام، زن وظایف خود را نسبت به شوهر در استوار نگاه داشتن نهاد خانواده انجام داده و ریاست شوهر را بر خانواده می پذیرد. و در تمکین خاص نیز از تمایلات جنسی همسر خود یا همان روابط زناشویی به معنای خاص، تبعیت میکند. در صورتی که زن از شوهر خود تمکین نکند مرد می تواند نسبت به ثبت دادخواست الزام به تمکین اقدام و با اثبات عدم تمکین، او را به زندگی ترغیب نماید. در این مقاله سعی شده تا مخاطبین محترم پایگاه خبری یاسا را از راه های الزام زوجه به تمکین در مقابل شوهر خود مطلع نماییم . همراهمان باشید.
مراحل رسیدگی به دعوای الزام به تمکین
اثبات عدم تمکین همسر تا حدود بسیار زیادی با دشواری های خاص خود همراه است. تنظیم دادخواست الزام به تمکین زوجه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده و باید تا می توانید موارد و دلایل مربوط به عدم تمکین همسرتان را به دادگاه ارائه کنید. وقتی که حکم تمکین صادر شود زن موظف خواهد بود نسبت به حضور در منزل مشترک اقدام نماید. عدم اجرای این حکم از ناحیه زوجه، نشوز وی را برای دادگاه به اثبات خواهد رساند. در صورتی که زن از سوی دادگاه ناشزه محسوب گردد، متعاقبا دادگاه رسیدگی کننده صورت مجلسی تنظیم و این امر را گواهی خواهد کرد.
به این نکات در اثبات عدم تمکین همسرتان حتما توجه نمایید:
- اگر که زن باکره باشد و قبل از تمکین خاص از حق حبس قانونی خود، استفاده کند، مطلع باشید که زن می تواند از شوهرش تمکین نکند. دراین حالت و در صورت عدم تمکین، زن مستحق دریافت مهریه و نفقه از جانب شوهرش خواهد بود.
- در صورتی که شوهر خانه مناسبی برای زندگی مشترک نداشته باشد، در این حالت هم، زن می تواند از مرد تمکین نکند. البته در مرحله اجرای حکم، دادگاه مددکاری را برای معاینه محل منزل مرد می فرستد. در صورتی که آن خانه شرایط لازم زندگی را نداشته باشد امکان اجرای حکم تمکین هم بسیار دشوار خواهد بود.
ضمانت اجراهای الزام به تمکین زن
اگر زن از شوهر خود تمکین ننماید و از زندگی مشترک با او خودداری کند، یا در حالتی که حکم عدم تمکین زوجه ثابت و از سوی دادگاه صادرشود، شرایط برای زن کمی دشوارتر خواهد شد و آثار اصرار بر عدم تمکین برای زن مخاطراتی به همراه دارد و البته شرایط را برای طلاق و جدایی زن نیز سخت تر میکند. برخی از مهمترین آثاری که عدم تمکین زوجه به همراه خواهد داشت و نیاز است با آن آشنا باشید عبارتند از:
- عدم تعلق نفقه به زوجه
طبق قانون یکی از مهمترین آثاری که عدم تمکین زوجه به همراه خواهد داشت ، سقوط حق نفقه اوست. آن دسته از خانم هایی که بدون دلیل قانون یا مانعی شرعی، زندگی با شوهر را رها کرده اند باید بدانند که نفقه ای هم به آنها تعلق نخواهد گرفت. پس آن دسته از خانم هایی که مطالبه نفقه خود را در دادگاه ها می نمایند، باید بدانند که در صورت عدم تمکین از شوهرخود، دیگر نمی توانند نفقه بگیرند.
نکته : مواقعی که زن برای عدم تمکین خود دلیل موجهی داشته باشد حق نفقه از او ساقط نخواهدشد. همانگونه که قبلا در برخی مقالات نیز عنوان شده، تعلق نفقه به زن مشروط به فقر و یا تمکن مالی او نیست، بلکه نفقه یکی از حقوق مالی زن بحساب می آید، زوجه حتی اگر لحاظ مالی تامین هم باشد بازهم می توانید از شوهر خود نفقه دریافت کند. عدم تمکین زن باید مستند به ادله قابل قبول برای دادگاه باشد.
- اجازه ازدواج مجدد برای زوج
یکی از آثار دیگری که عدم تمکین زن برای او به همراه دارد و دادگاه ها در زمان اجرای حکم الزام به تمکین، به آن اشاره خواهند کرد، این است که به مرد اجازه ازدواج مجدد داده خواهد شد. هنگامی که مرد اثبات نماید، زن از او تمکین نکرده و زندگی با او را ترک کرده است میتواند از دادگاه اجازه ازدواج دوم را بنماید. با صدور مجوز ازدواج دوم از سوی دادگاه، زن امکان منع یا شکایت از شوهر خود را نخواهد داشت.
- محرومیت زن از نصف دارایی
در صورت اثبات عدم تمکین زن در دادگاه، مرد میتواند که همسر خود را از شرط تنصیف دارایی که در سند نکاحیه ذکر شده محروم نماید. البته این محرومیت بستگی بسیار زیادی به حکم دادگاه و قاضی صادر کننده آن دارد.
اجرایی کردن این حکم شرایط راحتی ندارد و تنها در مواقعی که تمامی مدارک و شرایط، دال بر سوء رفتار و سوءمعاشرت زن داشته باشد و نمایانگر عدم تمکین او باشد، این حکم صادر می شود.
- دشواری طلاق برای زن
از دیگر مخاطراتی که عدم تمکین زوجه برای او به همراه خواهد داشت، دشواری دریافت مجوز طلاق به درخواست او از سوی دادگاه است. طلاق گرفتن یک طرفه سختیهای بسیار زیادی را به همراه دارد و باید به خوبی این مسئله را زمان طلاق گرفتن در نظر داشته باشید. یکی از شرایط بسیار مهمی که دادگاه ها هنگام صدور حکم طلاق به نفع زوجه به آن توجه کامل می نمایند ، تمکین کامل زن از شوهر خود است.
تمامی این آثار که در اثر عدم تمکین زن رخ می دهد تنها در صورت اثبات عدم تمکین زوجه توسط مرد به دادگاه مسیر خواهد شد. دقت داشته باشید که شما می توانید به صورت کاملا قانونی هر یک از این شرایط ذکر شده را اجرا کنید و حکم الزام به تمکین را به دادگاه ارائه دهید.
البته که زن هم می تواند، شرایط و مدارکی را به دادگاه ارائه دهد که علت عدم تمکینش مستند به دلایل ومدارک خاصی و موجهی است. البته همانگونه که ذکر شد، دشوار بودن اثبات این مسائل در دادرسی، دست قضات را در صدور احکام کمی بازتر و راحت تر نموده است.
نتیجه گیری
ثابت شدن عدم تمکین زن در مرجع قضایی به ضرر خود او است و زن در صورت ثابت شدن این امر از حقوق قانونی ذیل محروم خواهدشد:
- عدم استحقاق زن نسبت به نفقه
- کسب مجوز ازدواج مجدد از دادگاه برای زوج: بنابراین برای آنکه مرد بتواند زن دوم بگیرد بایستی به دادگاه رجوع و با ثابت کردن عدم تمکین زوجه، از دادگاه تقاضای ازدواج مجدد نماید.
- امکان طرح دعوی طلاق از سوی زوج
البته در کلیه ی موارد فوق اقدام شوهر بایستی پس اثبات نشوز زن باشد. قاعدتا اول مرد و در بدو امر، دادخواست تمکین به دادگاه می دهد و چنانچه در دادگاه این امر ثابت و زن محکوم به تمکین شود و حکم قطعی شود، مرد می تواند از این حکم برای مطرح کردن دعاوی دیگر مثل: دادخواست طلاق یا کسب اجازه ازدواج مجدد سود ببرد. چنانچه مرد بخواهد زنش را طلاق دهدباید مهریه او را پرداخت کند ولی سایر حقوق مانند نفقه،شرط تنصیف و … به زن تعلق نمی گیرد.
