​دستورالعمل نحوه رسیدگی، پرداخت و بازیافت خسارت صندوق تامین خسارت های بدنی

دستورالعمل نحوه رسیدگی، پرداخت و بازیافت خسارت صندوق تامین خسارت های بدنی (موضوع بند ژ ماده ۶ آیین نامه چگونگی اداره صندوق تامین خسارت های بدنی)

ماده ۱: در این دستورالعمل اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:

الف – قانون : قاانون اصلاح بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث مصوب ۱۳۸۷.
ب – آیین نامه: آیین نامه چگونگی اداره صندوق تامین خسارت های بدنی موضوع ماده ۱۳ قانون.
ج – صندوق: صندوق تامین خسارت های بدنی موضوع ماده ۱۰ قانون
د – بیمه گر: شرکت بیمه مجاز به صدور بیمه نامه شخص ثالث.
هـ بیمه مرکزی: بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران موضوع ماده یک قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری مصوب ۱۳۵۰.
و – هیئت نظارت: موضوع بند ب ماده ۳ آیین نامه
ز – کار گروه اصلی وصول مطالبات: متشکل از رئیس اداره وصول، رئیس اداره بررسی خسارت، رئیس اداره حقوقی و رئیس اداره حسابداری که تحت نظر معاون فنی صندوق تشکیل می گردد. دبیر کارگروه رئیس اداره وصول می باشد. نظر کارگروه پس از تایید مدیر لازم الاجرا است.

ح – کارگروه فنی: تحت نظر معاون فنی صندوق و با عضویت چهار نفر به انتخاب مدیر صندوق تشکیل می شود و عهده دار رسیدگی و اعلام نظر در خصوص پرونده های ارجاعی از سوی مدیر صندوق می باشد. نظر کارگروه پس از تایید مدیر لازم الاجرا است.

ماده ۲: بر اساس ماده ۱۰ قانون، به منظور حمایت از زیان دیدگان حوادث رانندگی، خسارت های بدنی وارد به اشخاص ثالث که به علت فقدان یا انقضا بیمه نامه، بطلان قرارداد بیمه، تعلیق تامین بیمه گر، فرار کردن و یا شناخته نشدن مسئول حادثه یا ورشکستگی بیمه گر قابل پرداخت نباشد و یا به طور کلی خسارت های بدنی خارج از شرایط بیمه نامه (به استثنا موارد مصرح در ماده ۷ قانون) توسط صندوق پرداخت خواهد شد.

ماده ۳: اشخاص ثالث زیان دیده یا مقصر حادثه رانندگی که به علل مذکور در ماده ۱۰ قانون نتوانند خسارات بدنی وارده را از بیمه گر دریافت کنند، می توانند درخواست های خود را به ضمیمه مدارک و اطلاعات مربوط مقرر در دستورالغمل اجرایی ماده ۱۴ قانون به صندوق تقدیم کنند.

صندوق پس از پرداخت خسارت، قائم مقام قانونی زیان دیده در مراجعه به مقصر یا قائم مقام قانونی وی یا بیمه گر مربوط حسب مورد می باشد.

ماده ۴: بیمه گرانیکه به هر علت خود را متعهد به جبران خسارت های اشخاص ثالث ندانند موظفند ظرف ۳ روز از تاریخ اعلام تصمیم رد خسارت به زیان دیده، مراتب را به صورت مستند و مدلل به صندوق اطلاع دهند و پرونده خسارت دیدگان را برای صندوق ارسال نمایند.

در صورت اختلاف نظر بین صندوق و بیمه گر، نظر بیمه مرکزی در خصوص مورد، قطعی و لازم الاتباع است. چنانچه ظرف ۱۵ روز از تاریخ اعلام نظر بیمه مرکزی، بیمه گر نسبت به پرداخت خسارت زیان دیده اقدام ننماید، صندوق نسبت به تقاضای اعمال ماده ۲۸ قانون از بیمه مرکزی اقدام خواهد نمود.

ماده ۵: در صورت فرار کردن و یا شناخته نشدن مسئول / مسئولان حادثه چنانچه در هر زمان و قبل از پرداخت خسارت توسط صندوق مشخص شود وسیله نقلیه مسبب حادثه در زمان وقوع حادثه، دارای بیمه نامه شخص ثالث معتبر بوده است، پرداخت خسارت بر عهده بیمه گر مربوط خواهد بود.

ماده ۶: با توجه به غیر قابل عدول بودن گذشت زیان دیده / زیان دیدگان، در صورت اعلام رضایت نسبت به مسئول / مسئولان حادثه، زیان دیده / زیان دیدگان تحت هیچ عنوان حق مطالبه خسارت از صندوق را ندارند، در صورت دریافت خسارت موظفند تمامی مبالغ دریافتی را با احتساب کلیه خسارت ها و هزینه های مربوط به صندوق بازپرداخت کنند.

ماده ۷: کلیه مراجع ذیربط از جمله مراجع اداری، انتظامی، پزشکی قانونی و درمانی سراسر کشور حسب درخواست صندوق و یا زیان دیدگان / زیان دیده و یا مقصر/ مقصران و یا هر ذینفع دیگر باید نسخه ای از کلیه اسناد مربوط به حادثه رانندگی مشمول ماده ۱۰ قانون را در اختیار صندوق قرار دهند.

ماده ۸: بیمه مرکزی و نیروی انتظامی و کلیه مراجع ذیربط ترتیبی اتخاذ خواهند نمود تا امکان دسترسی به کلیه اطلاعات موضوع مواد ۲۴ و ۲۵ قانون، برای صندوق فراهم شود.

ماده ۹: صندوق موظف است اطلاعات مربوط به خسارت های پرداختی را در سیستم رایانه خود ثبت نموده و امکان دسترسی بیمه مرکزی، شرکت های بیمه و سایر مراجع ذیربط را به اطلاعات مذکور فراهم نماید.

ماده ۱۰: صندوق در تمامی مواردی که اقدام به پرداخت خسارت می نماید مبالغ پرداختی را بر اساس ضوابط تعیین شده حسب مورد از مسئول/ مسئولان حادثه یا دارنده وسیله نقلیه و یا هر دو و یا بیمه گر مطالبه و وصول خواهد کرد مگر در موارد زیر:

1. مسئول/ مسئولان حادثه شناسایی نشوند.
2. مسئول/ مسئولان حادثه فوت نموده و ماترکی برای پرداخت تمامی یا قسمتی از خسارت بدنی باقی نمانده باشد. در صورتی که پس از فوت مقصر و تقسیم ماترک، مقصر شناسایی شود هر یک از ورثه یا قائم مقام قانونی وی حداکثر به نسبت سهم الارث خویش مکلف به پرداخت طلب صندوق خواهد بود.
3. مسئول حادثه فوت نموده و تمامی یا بعض ورثه قانونی نسبت به سهم خویش به حکم مراجع قضائی به علت فقدان یا از بین رفتن ماترک قادر به پرداخت دیون متوفی نباشند.
4. مسئول/ مسئولان حادثه فوت نموده و تمامی یا بعضی از ورثه قانونی وی نسبت به سهم خویش به تشخیص کارگروه و تایید مدیر صندوق قادر به پرداخت نباشد.
5. به پیشنهاد کارگروه وصول و تایید مدیر صندوق پیگیری موضوع از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نباشد.
6. خسارت پرداختی ناشی از ورشکستگی بیمه گر به تقلید و تقصیر نباشد.
7. سایر موارد به پیشنهاد مدیر صندوق و تایید هیئت نظارت.

ماده ۱۱: صندوق به منظور اطمینان از وصول مطالبات خود می تواند پوشش های بیمه ای مورد نیاز از شرکت های بیمه خریداری کند. نوع پوشش بیمه ای و نحوه پرداخت حق بیمه آن ها، با پیشنهاد مدیر صندوق و تصویب هیئت نظارت تعیین خواهد شد.

ماده ۱۲: به منظور کاهش پرداخت خسارت های بدنی به مدیر صندوق اجازه داده می شود با تصویب هیئت نظارت تمهیدات و امکانات لازم را برای فروش اقساطی بیمه نامه با نرخ و شرایط خاص توسط شرکت های بیمه به دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی و بالاخص موتورسیکلت ها و به ویژه برای مناطق محروم و افراد نیازمند فراهم آورد.

ماده ۱۳: صندوق همزمان با پرداخت خسارت به زیان دیده / زیان دیدگان و ورثه قانونی ایشان نسبت به اخذ سند یا اسنادی دال بر اقرار زیان دیده / زیان دیدگان به دریافت خسارت و اسقاط حق هر گونه ادعا نسبت به مقصر حادثه تا میزان خسارت دریافتی اقدام می کند.

صندوق به قائم مقامی از زیان دیدگان / زیان دیده اقدامات مقتضی را برای استرداد خسارت پرداختی بر مبنای نرخ دیه در روز شروع پرداخت از مسئول / مسئولان حادثه انجام خواهد داد.

ماده ۱۴: در اجرای بند ج ماده ۱۱ قانون، مسئول / مسئولان حادثه مکلف است به منظور تضمین بازپرداخت غرامات پرداختی به زیان دیده / زیان دیدگان از طرف صندوق، یکی از انواع تضامین و وثایق زیر را به صندوق ارائه نماید:

• ترهین ملک به نفع صندوق
• معرفی ضامن معتبر به تشخیص صندوق
• سپردن اسناد تحاری
• سایر موارد به پیشنهاد کار گروه وصول و تایید مدیر صندوق

ماده ۱۵: تعهدات صندوق در مورد خسارت های بدنی وارد به اشخاص ثالث برای حوادث قبل از ۱۳۸۷/۶/۲۰ بر اساس مصوبه های هیات وزیران و برای حوادث از ۱۳۸۷/۶/۲۰ به بعد مطابق با ماده ۴ قانون و تبصره های آن است.

ماده ۱۶: میزان خسارت قابل پرداخت، بر مبنای رای دادگاه یا نظریه قطعی  پزشکی قانونی تعیین و به نرخ روز تادیه و پرداخت خواهد شد.

ماده ۱۷: در سایر مواردی که در خصوص نحوه پرداخت یا بازیافت خسارت ابهام وجود داشته باشد حسب مورد کارگروه فنی یا وصول مسئول رسیدگی و اعلام نظر می باشد. نظر کارگروه مربوط پس از تایید مدیر صندوق قابل اجرا است.

ماده ۱۸: این دستورالعمل مشتمل بر ۱۸ ماده و ۶ تبصره در اجرای بند ژ آیین نامه چگونگی اداره صندوق موضوع تصویب نامه شماره ک۴۲۳۷۲ت/۲۱۶۴۵۴ مورخ ۱۳۸۸/۱۱/۴ هیات محترم وزیران در جلسه مورخ ۱۳۸۹/۸/۳ مجمع عمومی صندوق به تصویب رسید.