موافقت مجلس با طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی

طرح صیانت از حقوق کاربران با 121 رای در صحن علنی مجلس یک قدم به تصویب نزدیکتر شد!

چندی پیش صحبت از طرح جدیدی بود که قرار است طبق آن بسیاری از پلتفرم‌های ارتباطی در فضای مجازی محدود شده و پهنای باند داده‌های خارجی نیز کاهش پیدا کند.

این طرح که قرار بود از تاریخ سوم تا پنجم مردادماه در دستور کار رسیدگی مجلس قرار گیرد، پس از بررسی اعضا با 121 رای موافق به اصل 85 شدن قانون اساسی، در کمیسیون فرهنگی بررسی شد و بدون اینکه به صحن علنی مجلس ارجاع داده شود،  تایید شد و به شورای نگهبان ارسال شد، در صورتی که از سوی شورای نگهبان نیز تائید شود، به صورت آزمایشی اجراء خواهد شد.

کارزار مخالفت با طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی

چندی پیش، در پی انتشار خبرهای مختلف در رابطه با طرح جدید صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی، کارزاری تشکیل شد تا مردم بتوانند با امضا کردن آن، مخالفت خود را نسبت به این طرح اعلام کنند. در نهایت این کارزار بیش از نیم میلیون نفر امضاکننده داشت و افراد زیادی از آن استقبال کردند.

در قسمتی از متن نامه کارزار خطاب به رئیس مجلس شورای اسلامی گفته شده است:

«ما امضاکنندگان کارزار، مخالفت خود را نسبت به طرح آسیب‌زننده و غیرکارشناسی حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی اعلام می‌کنیم و از شما خواهشمندیم در جهت رعایت حقوق مردم ایران و کمک به معیشت آنها، بیش از این موانع جدیدی برای کسب و کارهای خرد و کلان ایجاد ننمایید.»

مدیر استارتاپ کارزار در پی مشاهده این حجم از مشارکت مردم بیان کرد که: قصد داریم این درخواست را در دبیرخانه مجلس ثبت رسمی کنیم و اعلام کرد که وقتی تعداد امضاها در کارزار زیاد می‌شوند، آنهارا در دبیرخانه مجلس ثبت می‌کنیم تا بتوانیم به صورت رسمی پیگیری کنیم.

عدم توجه مجلس شورای اسلامی به کارزار نیم میلیون نفری!

تلاش برای تصویب این طرح در مجلس شورای اسلامی به‌مورخ ششم مردادماه 1400 نشان‌دهنده این است که این کارزار مردمی نادیده گرفته شده و مجلس انقلابی توجهی به نظر بسیاری از مردم عادی که در نهایت تصویب یا عدم تصویب این طرح روی زندگی آنان تاثیر خواهد گذاشت، نکرده است!

علاوه بر آن، 48 کسب و کار دیگر بیانیه‌ای را مبنی بر اعتراضشان برای تصویب این طرح صادر کرده و خواستار عدم تصویب شدند، در قسمتی از متن این بیانیه که توسط روابط عمومی فیلیمو منتشر شده آمده است که:

طرحی که این روزها با نام «حمایت از حقوق کاربران» در مجلس شورای اسلامی در دست بررسی است، ما کسب‌وکارهای آنلاین ایرانی را هم در کنار عموم جامعه نگران کرده است. این طرح اشکالات متعددی دارد که در روزهای اخیر توسط کارشناسان مختلف تبیین و بررسی شده‌ و ما از تکرار آن‌ها اجتناب می‌کنیم، اما لازم می‌دانیم که تاکید کنیم این طرح قطعا به نفع کسب‌وکارهای اینترنتی ایرانی هم نیست و تدوین‌کنندگان آن بدانند صدمات و خسارات این طرح به کسب‌وکارهای بومی، به مراتب بیشتر از کمک به آنهاست.
ما صریحا اعلام می‌کنیم محدودسازی سرویس‌دهندگان خارجی و مسدود کردن آن‌ها به هیچ وجه به کسب‌وکارهای ایرانی کمک نمی‌کند. رشد در فضای رقابت ایجاد می‌شود و کیفیت خدمات با تنوع انتخاب‌های کاربران بالا می‌رود. ما با تکیه بر نیروی توانمند انسانی و شناخت بهتر از سلیقه هموطنان، بخت رقابت و جذب اعتماد کاربران را داریم و بدون نیاز به مداخلات سلبی هم می‌توانیم به رشد خود ادامه دهیم. مهم‌ترین حمایتی که دولت و نهادهای سیاست‌گذار می‌توانند از کسب‌وکارهای ایران داشته‌باشند کاهش دخالت‌ها و رفع ده‌ها مجوز و محدودیت غیرضروری است که هر روز بر ما تحمیل می‌شود.
مهم‌ترین سرمایه ما اعتماد کاربران و امید همکارانمان است. این‌گونه اقدامات سلبی هم به اعتماد کاربران لطمه می‌زند و هم امید نیروی انسانی فعال در این صنعت را کاهش می‌دهد. ما مصرانه می‌خواهیم از تجربه‌های شکست‌خورده پیشین درس گرفته‌ شده و از اقداماتی که با منطق دنیای دیجیتال سازگار نیست اجتناب شود. ما هم کنار مردم که اعتراض خود را با صدها هزار امضا در کارزاری اینترنتی نشان دادند، خواهان تجدید نظر در رابطه با مطرح شدن این طرح در مجلس و توقف آن هستیم.

این بیانیه از طرف کسب و کارهایی مانند: آپارات، اسنپ، بازار، ویرگول، دیجی کالا و… بود.

در نهایت هم نگرانی عموم مردم، مربوط به راه‌اندازی استارتاپ‌ها در پلتفرم‌های مختلف و مخصوصا اینستاگرام است. همانطور که می‌دانیم در طی چند سال اخیر، اینستاگرام برای استارتاپ‌ها بسیار مفید واقع شده و مخاطبان زیادی پیدا کرده‌ است و همین موضوع نشان‌دهنده این است که زندگی مردم با آن گره خورده و نباید مسدود شود و البته طبق این طرح، تا وقتی که جایگزین داخلی نداشته باشند، مسدود نخواهد شد اما با توجه به اینکه شاید بعدها کمیسیون تشخیص دهد که جایگزین داخلی دارد و یا جزو نیازهای ضروری مردم نیست، احتمال مسدود شدن نیز با بهانه “وجود مشابه داخلی” وجود دارد!

همانطور که مثلا طبق قسمتی از گفته‌های آقای مونس‌نسب، یکی از طراحان طرح محدودیت فضای مجازی، پنج جایگزین برای اینستاگرام وجود دارد و این یعنی جایگزینی اینستاگرام با مشابه‌های تعیین شده توسط تشخیص‌دهندگان!

همچنین، روح‌الله مومن‌نسب در ادامه گفت که اگر قرار بر انتقال از فضای مجازی اینستاگرام به پلتفرم دیگری باشد، به کسب و کارها فرصت و امکانات جا به جایی داده می‌شود و خسارات وارد شده به آنها نیز جبران می‌شود.

گوگل و اینستاگرام و جایگزین داخلی

آقای تقی‌پور، عضو کمیسیون صنایع مجلس بیان کرد: شبهاتی مانند اینکه با تصویب طرح صیانت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی، از فردا گوگل و اینستاگرام بسته می‌شوند بی‌معنی است، چرا که تا زمانی که تمام نرم‌افزارهای مشابه داخلی رشد نکرده‌ و نتوانند تمامی سرویس‌ها را ارائه دهند، هیچ یک از نرم‌افزارهای خارجی دست نخواهند خورد.

همانطور که می‌دانید، تنها راه ارتباطی ما با جهان که زمینه پیشرفت را در هر زمینه‌ای میسر می‌کند ارتباط از طریق فضای مجازی است. همچنین تجربه گذشته نشان داده است که کسب و کارهای مختلف به خوبی توانسته‌اند با برقراری ارتباط با نقاط مختلف جهان، زمینه رشد و شکوفایی خود را فراهم کنند، با توجه به طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی، اگر قرار بر جایگزین پلت‌فرم‌های خارجی با داخلی و قطع ارتباط با دیگر مردم جهان باشد، نه تنها زمینه پیشرفت حاصل نمی‌شود بلکه با این محدودسازی، به گفته یکی از سران که سخنانش در انتهای مطلب آمده، به وضعیت مردم کره شمالی یا برخی کشورهای کمونیستی آمریکای لاتین دچار خواهیم شد!

پذیرش ضوابط کشور توسط تلگرام و اینستاگرام، شدنی یا غیرممکن؟

طبق توئیتی که در صفحه مرکز پژوهش‌های مجلس منتشر شد: در طرح صیانت از حقوق کاربران پلت‌فرم‌هایی نظیر تلگرام یا اینستاگرام باید ضوابط کشور را بپذیرند و چه بسا اگر بپذیرند شاهد رفع فیلتر تلگرام یا توئیتر باشیم، اما اگر نپذیرند، دولت باید طی یک سال جایگزین آن را تهیه کند و اگر اقدام نکند با دولت برخورد خواهد شد اما محدودسازی مطرح نیست.

اما با توجه به تجریه‌های گذشته، این اقدام از طرف اینستاگرام و تلگرام غیرممکن به نظر می‌رسد.

اولویت‌های مجلس برای بررسی مشکلات مردم

شرایط امروز ایران، قطعا به گونه‌ای نیست که بررسی طرح صیانت از حقوق کاربران  در فضای مجازی در اولویت بررسی‌های مجلس قرار بگیرد! در حالی که می‌دانیم اوضاع نابسامان و سختی در بسیاری از شهرهای کشور وجود دارد و اعتراضاتی برای بحران بی‌آبی خوزستان شکل گرفته است. بهتر بود که مجلس شورای اسلامی رسیدگی به مسائل جدی‌تر و مهم‌تر را در دستور کارش قرار می‌داد، اما با این وجود می‌بینیم که امروز این طرح مورد بررسی قرار گرفت و طبق رای گیری، طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی، تایید و تصویب شد و باعث برافروخته شدن خشم بسیاری از افراد نیز شد.

تقابل با تکنولوژی در کشورهای کمونیستی هم جواب نداده است!

جلیل رحیمی جهان‌آبادی، عضو کمیسیون امنیت ملی در جهت بیان اعتراضاتش برای این طرح اعلام کرد: باید به معیشت و مشکلات اقتصادی مردم پرداخت، نه اینکه حق قانونی آزادی ارتباطاتشان را نقض کنیم، این طرح جدید نه تنها نمی‌تواند فضای مجازی را سازماندهی کند بلکه باعث ایجاد هرج و مرج در ارتباطات فضای مجازی نیز خواهد بود.

همچنین به گفته او: ما در مجلس در جایی نیستیم که بخواهیم حق آزادی ارتباط مردم را نادیده بگیریم. عده‌ای بدون عقلانیت و نگاه کارشناسانه، تلگرام را فیلتر کردند و میلیاردها تومان صرف پیام‌رسان داخلی جایگزین آن کردند اما مردم از آن استقبال نکردند!

وی همچنین ادامه داد: این طرح مجلس، به حقوق مردم و کسب و کارها زیان زیادی وارد می‌کند و برخلاف منطق و عقلانیت است، در این چند روز پیام‌ها و تماس‌های مختلفی از مردم با مضمون اینکه چرا مجلس به اقدامات و مسائل فرعی و چالش‌زا می‌پردازد دریافت کردیم.

جلیل رحیمی در پایان نیز اعلام کرد: مگر توانستند تلگرام را فیلتر کنند یا ماهواره را از سطح جامعه جمع کنند؟ تقابل با تکنولوژی منطقی و عقلانی نیست. این الگوهای فکری در کشورهایی مثل کره شمالی و یا برخی کشورهای کمونیستی آمریکای لاتین هم جواب نداده است.

علی خضریان و دفاع او از این طرح:

در ادامه صحبت‌های جلیل رحیمی، می‌خواهیم به سخنان کاملا متفاوت نماینده‌ای در مجلس به نام علی خضریان بپردازیم.

علی خضریان ضمن اعلام تبریک به نمایندگان مجلس درخصوص اقدام صحیح و انقلابی و درستشان بیان نمود که امروز، نمایندگان مجلس کار صحیح و درستی را درمورد فضای مجازی انجام دادند.

وی ادامه داد: مجلس دغدغه مناطق محروم را دارد و ما دست‌بوس مردم مناطق محروم هم هستیم اما این به معنای رها کردن فضای مجازی نیست!! ضمن آنکه مجلس یک نظر جمعی دارد و باید به آن احترام گذاشت و آن را قدر دانست و همچنین به گفته او: امروز در مجلس گامی برای دغدغه مقام معظم رهبری برداشته شد. لذا امروز روز مبارک و عیدی برای همه نمایندگان است و باید به همه آن‌ها تبریک گفت.

در نهایت، با تمام تاسف این طرح با معایب بسیار در آستانه تصویب است و به زودی ممکن است به مرحله اجرای آزمایشی نیز برسد. با ما همراه باشید تا در آینده نیز از جزئیات این طرح و مسائل مهم دیگر روز آگاهی یابید!