بسیاری از افراد هستند که همیشه دوست دارند یک شب به پول های هنگفتی دست پیدا کنند و از این رو در آمد کارهای قانونی را که به صورت مشروع و قانونی است را کم می دانند و این مشاغل را قبول ندارند. یکی از کارهای غیرقانونی که عمدتا این افراد جذب آن ها می شوند، قاچاق کالاهای مختلف است. این افراد معمولا از طریق مزرهای مختلف کشور کالاهایی را به صورت غیر قانونی وارد کشور می کنند یا بالعکس برخی از کالاها که خروج آن ها از کشور ممنوع است را از کشور خارج می کنند. جالب است بدانید که قاچاق تنها منحصر به کالا نیست و برخی از قاچاقچیان، انسان ها را به خصوص زنان و دختران را هم قاچاق می کنند. قاچاق کالا و انسان ممکن است با ابزارهای مختلفی صورت بگیرد گاهی با وسایل حمل و نقل سنگین گاهی به صورت مسلحانه و با اسلحه انجام می شود.
در این مقاله در پایگاه حقوقی یاسا قصد داریم به موضوع قاچاق با اسلحه و مجازات آن بپردازیم.
قاچاق کالا
بر اساس قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، قاچاق عبارت است از هر فعل یا ترک فعلی که موجب نقض تشریفات قانونی مربوط به ورود و خروج کالا و ارز گردد و براساس این قانون و یا سایر قوانین، قاچاق محسوب و برای آن مجازات تعیین شده باشد، در مبادی ورودی یا هر نقطه از کشور حتی محل عرضه آن در بازار داخلی کشف شود.
به موجب این ماده منظور از تشریفات قانونی: اقداماتی از قبیل تشریفات گمرکی و بانکی، اخذ مجوزهای لازم و ارائه به مراجع ذیربط است که اشخاص موظفند طبق قوانین و مقررات به منظور وارد یا خارج‌کردن کالا یا ارز، انجام دهند.
قاچاق انواع مختلفی دارد و ممکن است به صورت حرفه ای یا سازمان یافته صورت بگیرد که در ادامه به تعریف هر یک از آن ها می پردازیم:
منظور از قاچاق سازمان یافته: جرمی است که با برنامه‌ریزی و هدایت گروهی و تقسیم کار توسط یک گروه نسبتا منسجم متشکل از سه نفر یا بیشتر که برای ارتکاب جرم قاچاق، تشکیل یا پس از تشکیل، هدف آن برای ارتکاب جرم قاچاق منحرف شده است صورت می‌گیرد و منظور از قاچاقچی حرفه‌ای: شخصی است که بیش از سه بار مرتکب قاچاق شود و ارزش کالا یا ارز قاچاق در هر مرتبه بیش از ده میلیون (۱۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال باشد.
قاچاق انسان
کرامت و شرافت انسانی هر فرد به قدری با ارزش و اهمیت است که قاچاق انسان هم ردیف قاچاق کالا در قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز شمرده نشده است و قانون گذار قانونی را تحت عنوان مبارزه با قاچاق انسان در سال 1383 تصویب کرده است. طبق ماده یک این قانون، منظور از قاچاق انسان؛ خارج یا وارد ساختن و یا ترانزیت مجاز یا غیر مجاز فرد یا افراد از مرزهای کشور با اجبار و اکراه یا تهدید یا خدعه و نیرنگ و یا با سوء استفاده از قدرت یا موقعیت خود یا سوء استفاده از وضعیت فرد یا افراد یاد شده، به قصد فحشا یا برداشت اعضا و جوارح، بردگی و ازدواج. همچنین تحویل گرفتن یا انتقال دادن یا مخفی نمودن یا فراهم ساختن موجبات اخفاء فرد یا افراد موضوع بند (الف) این ماده پس از عبور از مرز با همان مقصود قاچاق محسوب می شود.
بر اساس این ماده برای اینکه جرم قاچاق انسان محقق شود شرایطی نیاز است که در ادامه به هر یک از این شرایط می پردازیم:
- خارج کردن یا وارد ساختن و یا ترانزیت مجاز یا غیر مجاز فرد یا افراد از مرزهای کشور
- خارج کردن و واردن کردن و ترانزیت کردن انسان باید به اجبار و اکراه یا تهدید یا خدعه و نیرنگ و یا با سوء استفاده از قدرت یا موقعیت خود یا سوء استفاده از وضعیت فرد یا افراد یاد شده باشد؛ بنابراین اگر فردی به شخصی رضایت کامل بدهد که او را از کشور خارج کند یا به کشور دیگری وارد کند، مشمول قاچاق انسان نمی شود.
- قصد قاچاقچی از قاچاق انسان باید فحشا یا برداشت اعضا و جوارح، بردگی و ازدواج باشد؛ بنابراین اگر قاچاقچی به دلیل اینکه چون فرد در کشور خودش از وضعیت بدی برخوردار است به نیت اینکه او را به شرایط بهتری منتقل کند از کشور خارج کند، قاچاق محقق نمی شود.
برخی از افعال هستند که به موجب ماده 2 قانون مذکور در حکم قاچاق است. آن ها عبارتند از:
- الف – تشکیل یا اداره دسته یا گروه که هدف آن انجام امور موضوع ماده (۱) این قانون باشد.
- ب – عبور دادن (خارج یا وارد ساختن و یا ترانزیت)، حمل یا انتقال مجاز یا غیر مجاز فرد یا افراد به طور سازمان یافته برای فحشاء یا سایر مقاصد موضوع ماده (۱) این قانون هرچند بارضایت آنان باشد.
- ج – عبور دادن (خارج یا وارد ساختن و یا ترانزیت)، حمل یا انتقال غیر مجاز افراد به قصد فحشاء هرچند بارضایت آنان باشد.
مجازات قاچاق کالا
به موجب ماده 57 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز؛ قاچاق کالا و ارز از مصادیق جرائم اقتصادی محسوب میشود و به موجب قانون مذکور با توجه به نوع قاچاق که سازمان یافته یا حرفه ای باشد و نوع کالا و میزان قاچاق مجازات آن ها متفاوت است. به طور کلی مجازات قاچاق شامل؛ حبس، جزای نقدی، شلاق تعزیری و ضبط کالای قاچاق شده است، البته گاهی ممکن است مجازات محارب یا مفسد فی الارض یا مجازات اخلالگران اقتصادی را پیدا کند. به موجب ماده 58 قانون مذکور؛ در کلیه جرائم و تخلفات موضوع این قانون در خصوص کالا و ارز، در صورت موجود نبودن عین کالا و یا ارز قاچاق، مرتکب حسب مورد علاوه بر محکومیت به مجازات‌های مقرر، به پرداخت معادل ارزش کالا و ارز نیز محکوم میشود.
موارد خارج از اراده مرتکب در تلف کالا و ارز مشمول این ماده نمی‌شود. مجازات قاچاق انسان هم به موجب ماده 3 قانون مبارزه با قاچاق انسان؛ چنانچه عمل مرتکب قاچاق انسان» از مصادیق مندرج درقانون مجازات اسلامی باشد مطابق مجازات های مقرر درقانون یاد شده و درغیر این صورت به حبس از دو تا ده سال و پرداخت جزای نقدی معادل دوبرابر وجوه یا اموال حاصل از بزه یا وجوه و اموالی که از طرف بزه دیده یا شخص ثالث وعده پرداخت آن به مرتکب داده شده است، محکوم می شود. همچنین چنانچه فرد قاچاق شده کمتر از هجده سال تمام دشته باشد و عمل ارتکابی از مصادیق محاربه و افساد فی الارض نباشد، مرتکب به حداکثر مجازات مقرر دراین ماده محکوم می شود.
مجازات قاچاق کالا با اسلحه و به صورت مسلحانه
گاهی ممکن است قاچاقچیان به منظور تسریع کار و حفظ جان خود تصمیم بگیرند قاچاق را به همراه سلاح سرد و گرم همچون اسلحه انجام بدهند در واقع قاچاق را به صورت مسلحانه پیش ببرند. با توجه به اینکه خود قاچاق یک جرم اقتصادی است، ارتکاب قاچاق با اسلحه نظم و امنیت عمومی را بهم می زند و موجب سلب امنیت و آرامش مردم می شود و در واقع می توان گفت قاچاق، جنبه امنیتی پیدا می کند و جرم اخلال در نظم و امنیت داخلی یک کشور هم می گردد. از این رو قانون گذار در موارد مختلفی به قاچاق مسلحانه اشاره داشته است که در ادامه به هر یک از آن ها می پردازیم:
- در ماده 59 قانون مذکور در این مورد مقرر شده است: درصورتی‌که کشف کالا و یا ارز قاچاق، همراه با درگیری مسلحانه مرتکبان قاچاق با انواع سلاح گرم و آتش‌زا با مأموران کاشف باشد، درصورتی‌که وسیله نقلیه متعلق به مرتکبان باشد و یا با استناد به قرائنی از قبیل سابقه مرتکب معلوم شود که مالک عامداً آن را جهت ارتکاب قاچاق در اختیار مرتکب قرار داده است، با حکم مرجع قضائی به نفع دستگاه کاشف جهت استفاده در امر مبارزه با قاچاق ضبط میشود.
- همچنین هنگام دستگیری مرتکبان در صورتی که شخص حامل یا مالک کالا و یا ارز قاچاق، در مواجهه با مأموران کاشف به هر نحوی مقابله یا مقاومت نماید، اگر عمل مذکور از مصادیق دست بردن به سلاح و سلب امنیت مردم نباشد علاوه بر مجازات‌های مقرر برای ارتکاب قاچاق، به شش ماه تا دو سال حبس و تا هفتاد و چهار ضربه شلاق محکوم میشود.
- به موجب ماده 11 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر و الحاق موادی به آن: مجازات اقدام به قاچاق مواد مخدر یا روان‌گردان‌های صنعتی غیرداروئی موضوع این قانون به طور مسلحانه اعدام است و حکم اعدام در صورت مصلحت در محل زندگی مرتکب در ملا عام اجرا خواهدشد.
- وسایل نقلیه ای که در درگیری مسلحانه از قاچاقچیان مواد مخدر یا روان‌گردان‌های صنعتی غیرداروئی به دست می آید دادگاه آن را به نفع سازمان عمل کننده ضبط می کند.
- ماده ۴۵ قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر و الحاق موادی به آن مرتکبان جرائمی که در این قانون دارای مجازات اعدام یا حبس ابد هستند در صورت احراز یکی از شرایط ذیل در حکم مفسد‌فی‌الارض می‌باشند و به مجازات اعدام و ضبط اموال ناشی از مواد مخدر یا روانگردان محکوم و در غیر این‌صورت حسب مورد «مشمولین به اعدام» به حبس درجه یک تا سی سال و جزای نقدی درجه یک تا دو برابر حداقل آن و «مشمولین به حبس ابد» به حبس و جزای نقدی درجه دو و در هر دو مورد به ضبط اموال ناشی از جرائم مواد مخدر و روانگردان محکوم می‌شوند:
مواردی که مباشر جرم و یا حداقل یکی از شرکا حین ارتکاب جرم سلاح کشیده یا به قصد مقابله با مأموران، سلاح گرم و یا شکاری به همراه داشته باشند.
مـنظور از سلاح در این بنـد، سلاح سرد و سلاح و مهـمات موضوع قـانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز مصوب 1390 می‌باشد.
مرجع صالح به رسیدگی جرایم قاچاقچیان
رسیدگی به جرائم قاچاق کالا و ارز سازمان یافته و حرف های، قاچاق کالاهای ممنوع و قاچاق کالا و ارز مستلزم حبس و یا انفصال از خدمات دولتی در صلاحیت دادسرا و دادگاه انقلاب است. سایر پروندههای قاچاق کالا و ارز، تخلف محسوب و رسیدگی به آن در صلاحیت سازمان تعزیرات حکومتی است. چنانچه پرونده‌ای، متهمان متعدد داشته و رسیدگی به اتهام یکی از آنان در صلاحیت مرجع قضائی باشد، به اتهامات سایر اشخاص نیز در این مراجع رسیدگی میشود.
[sc_fs_multi_faq headline-0=”h2″ question-0=”مجازات قاچاق با اسلحه چیست؟” answer-0=”مجازات اقدام به قاچاق مواد مخدر یا روان‌گردان‌های صنعتی غیردارویی موضوع این قانون به طور مسلحانه اعدام است و حکم اعدام در صورت مصلحت در محل زندگی مرتکب در ملا عام اجرا خواهد شد.” image-0=”” headline-1=”h2″ question-1=”مرجع صالح برای رسیدگی به جرم قاچاق کجاست؟” answer-1=”رسیدگی به جرائم قاچاق کالا و ارز سازمان یافته و حرف های، قاچاق کالاهای ممنوع و قاچاق کالا و ارز مستلزم حبس و یا انفصال از خدمات دولتی در صلاحیت دادسرا و دادگاه انقلاب است. سایر پروندههای قاچاق کالا و ارز، تخلف محسوب و رسیدگی به آن در صلاحیت سازمان تعزیرات حکومتی است.” image-1=”” count=”2″ html=”true” css_class=””]
