از مهم‌ترین اخبار مربوط به المپیک در این روزها، خبر مربوط به مسابقات تکواندو و قرار گرفتن دو حریف جنجالی در مقابل یکدیگر بود، کیمیا علیزاده که قبلا در تیم ایران بازی می‌کرده و امسال به دلیل مهاجرتش، در تیم پناهندگان در مسابقات المپیک شرکت کرده و ناهید کیانی که بازیکن المپیک تیم ایران شناخته شده است. در این مقاله قصد داریم درباره ساختار انتخابی تیم پناهندگان و هدف از تبعیض مثبت دفتر پناهندگان و معنی پناهندگی صحبت کنیم.
پناهندگی یعنی چه؟
پناهندگی روندی است که طی آن یک فرد به عنوان پناهنده برای زندگی در کشور دیگر و گرفتن مجوز پناهندگی اقدام می‌کند.
پناهنده به دلایل مختلفی مثل مسائل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کشور خود را ترک کرده و با استفاده از حق‌اش برای برخورداری از حقوق بین‌الملل، درخواست پناهندگی در کشور موردنظرش را می‌دهد.
البته! پناهجو با پناهنده متفاوت است، پناهجو در جستجوی کشوری برای پناهندگی است و یک قدم از پناهنده عقب‌تر است.
متاسفانه حقوق پناهندگان در کشورهای مختلف رعایت نمی شود و رفتار مناسبی با آنها نمی‌شود، مثلا خیلی از آنها حتی به اختیار هم نمی‌توانند شغل داشته باشند و کار کنند و یا اگر اجازه داشته باشند هم، اکثر کارفرمایان با پناهندگان به درستی رفتار نمی‌کنند و بسیاری از آنان را به دلایل مختلفی مثل نژاد، مذهب یا تابعیت‌شان آنها را مورد آزار قرار می‌دهند و به آنها شغلی که شایستگی‌اش را دارند هم نمی‌دهند.
تفاوت مهاجرت و پناهندگی چیست؟
پناهندگان معمولا برای ترک موقعیت نه چندان خوبی که در کشور خودشان برایشان به وجود آمده به کشور دیگری می‌روند که معمولا نزدیک هم هست، مثلا سفر کردن اتباع یک کشور جنگ‌زده برای فرار از کشور خود به کشورهای همسایه. در پناهندگی وضعیت آن فرد نامعلوم است و آینده‌ای کاملا نامعلوم در انتظارش است.
اما مهاجرت معمولا برای ترک کشور و زندگی برای زندگی در موقعیت بهتر در کشور دیگری می‌باشد، در مهاجرت معمولا مسافت کشور اهمیتی ندارد چرا که هدف آن زندگی در شرایط مناسب‌تر است، در مهاجرت معمولا اجبار وجود ندارد و دلیل آن، فشار از سوی دولت کشور خودشان نیست.
درباره دفتر پناهندگان در ایران
کمیساریا یا آژانس پناهندگان سازمان ملل، در سال 1950 توسط مجمع عمومی سازمان ملل تاسیس شده است. با توجه به اینکه جمهوری اسلامی هم از دیرباز میزبان پناهندگان از کشورهای مختلف بوده است، کمیساریا در سال 1984 نخستین دفتر خود را در ایران تشکیل داد و ایران با هجوم گسترده پناهندگان عراقی و افغانستانی رو به رو شد. دفتر مرکزی و دفتر عملیاتی آن، در تهران قرار دارد.
تیم پناهندگان از کجا تشکیل شد؟
در مارس سال 2016، توماس باخ، مدیر IOC (کمیته بین‌المللی المپیک) اعلام کرد که با توجه به مهاجرت بسیاری از افراد و پناهندگی در اروپا، کمیته بین‌المللی حدود پنج تا ده نفر از پناهندگان را انتخاب خواهد کرد تا در بازی‌های المپیک ریو به رقابت بپردازند.
بنابراین از سال 2016 در ریو دو ژانیروی برزیل، تیم پناهندگان المپیک به عنوان شرکت کنندگان مستقل المپیک حضور دارند. لازم به ذکر است که کیمیا علیزاده، بازیکن تکواندوی اهل ایران، در المپیک سال 2016 در ریو موفق به کسب مدال برنز شد.
اعزام تیم پناهندگان در المپیک سال 2016، مورد بازتاب مثبت بسیاری از افراد در جهان قرار گرفت و این موضوع انگیزه‌ای شد تا کمیته بین‌المللی المپیک این موضوع را با ابعاد گسترده‌تری برای المپیک سال 2021 پیگیری کند و در نهایت، تیم پناهندگان المپیک با حضور 29 ورزشکار پناهنده در سراسر جهان اعزام شد که 5 نفر از آن پناهندگان، ایرانی بودند.
تبعیض مثبت برای پناهندگان
همانطور که می‌دانیم، پناهندگی در کشورهای دیگر دارای سختی‌های فراوانی نیز هست و به همین منظور گاهی، برای افرادی که درخواست پناهندگی می‌دهند تبعیضات مثبتی اعمال می‌شود تا از سختی‌هایشان برای دوری از وطن خود کاسته شود و وضعی شبیه‌تر به دیگر افراد جامعه داشته باشند.
قطعا ایجاد تیم پناهندگان در المپیک نیز تبعیضی مثبت محسوب می‌شود، چرا که بسیاری از ورزشکاران پناهنده خواهان داشتن تیم برای دارا شدن فرصت حضور در مسابقات مهم و همچنین المپیک می‌باشند.
کمیته بین‌المللی المپیک در نخستین مراحل تشکیل تیم پناهندگان المپیک توکیو در سال 2021، پنجاه و شش پناهنده را در نظر گرفته بود و برای تامین مالی این تیم نیز، از صندوق همبستگی المپیک بودجه‌ای را به مقدار دو میلیون یورو در نظر گرفته بود تا به عنوان بورسیه به این تعداد از ورزشکاران پناهنده، اهدا کند.
اما در نهایت پس از اعلام معیارها و شرایط (مثل محل جغرافیایی و سوابق شخصی و…) بیست و نه نفر ورزشکار پناهنده در 12 رشته ورزشی برای تیم پناهندگان المپیک 2021 انتخاب و اعزام شدند.
در این چند روز شاهد نظرات گوناگون و مختلفی در رابطه با پیروزی کیمیا علیزاده در برابر ناهید کیانی بودیم، بسیاری از افراد واکنش‌های شدید و نامناسبی نشان دادند و دیدیم که برخی گفتند: باخت ناهید کیانی به برد کیمیا علیزاده که وطنش را فروخته بیشتر می‌ارزد. همچنین شاهد جملاتی با مضمون: مگر کیمیا در ایران چه چیزی کم داشت که مهاجرت کرد و… بودیم، همانطور که می‌دانیم، مهاجرت یا پناهندگی از مسائل کاملا فردی و شخصی هستند، ما قصد نداریم که بگوییم کار آن فرد درست یا نادرست بوده است، ما می‌خواهیم بگوییم که بهتر است در میان افراد تفرقه‌افکنی نکنیم، چرا که در هر حال همان بازیکن تیم پناهندگان نیز، ایرانی است!
کیمیا علیزاده بازیکن تیم پناهندگان در مسابقه المپیک
یکی از نکات قابل توجه مربوط به این بازیکن که در فضای مجازی توجه کاربران را به خودش جلب کرده است، مربوط به کمربند این بازیکن است که از ترکیب رنگ پرچم ایران ساخته شده و همچنین کیمیا علیزاده، بازیکن تکواندو که دو سال پیش به همراه همسرش به آلمان درخواست پناهندگی داد، بارها در صفحات مجازی خود درباره عشق و علاقه‌اش نسبت به ایران سخن گفته است.
در پایگاه خبری یاسا به طور روزانه به مسائل جدید و جنجالی روز پرداخته می‌شود و با منظر جدید حقوقی به آنها نگاه می‌شود، پس با ما همراه باشید تا از مسائل مهم روز با خبر شوید. البته! اگر سوالی هم در رابطه با مهاجرت یا پناهندگی دارید، می‌توانید در پایگاه خبری یاسا درخواست مشاوره خود را مطرح کنید تا کارشناسان و وکلای خبره با شما در ارتباط باشند.