زندان همواره به عنوان محلی برای اصلاح زندانیان محسوب می‌شود این در حالی است که باید با آموزش‌هایی که به‌مددجویان ارائه می‌شود از بازگشت مجدد آنان به زندان پیشگیری شود. البته اهمیت مراقبت‌هایی که پس از آزادی برای زندانیان در نظر گرفته می‌شود نیز کم‌نیست.
حمایت از 25 هزار زندانی آزاد شده در مراکز مراقبت بعد از خروج
شاید خیلی‌ها تصور کنند که پس از آزادی فقط مددجو باید در لیست سابقه‌دارها باشد و دیگر کاری به وی نداشته باشند و همین برای یک فرد تازه از زندان آزاد شده کافی است اما واقعیت اینجاست که زندانی پس از آزادی نیز نیاز به حمایت دارد تا باز مجبور به روی آوردن به ناهنجاری نشود. مدیر کل اقدامات تامینی و تربیتی سازمان زندانها در این باره توضیح می‌دهد که مرکز مراقبت‌های پس از خروج از زندان برای حمایت از زندانیان آزاد شده و پیشگیری از وقوع مجدد جرم از سوی آنان تاسیس شده است که هم‌اکنون بیش از 25 هزار زندانی آزاد شده تحت پوشش این مرکزهستند.
کاهش چشم گیر بازگشت به زندان در میان مددجویان حمایت شده
این در حالی است که مدیر کل اقدامات تامینی و تربیتی سازمان زندانها درباره نرخ بازگشت مجدد مددجویان آزاد شده از زندان را در دنیا 31 درصد و در کشور ما پس از انقلاب به 21درصد رسیده است. علی اکبری ادامه می‌دهد: بیشتر این افراد به دلایل مالی یا تصادف، مجدد به زندانها بازگشته‌اند و این آمار نشان می‌دهد که ارائه خدمات به زندانیان آزاد شده اثرات مطلوبی دارد. مدیرکل اقدامات تأمینی و تربیتی سازمان زندانها اضافه می‌کند: باتوجه به تجربیاتی که در زندانها در زمینه ارائه خدمات به زندانیان آزاد شده وجود دارد، خدمات و تسهیلات اثرگذار بوده و ارائه این خدمات به زندانیان و خانواده‌های آنها نیز قابل تعمیم است.
بر این اساس علی اکبری نرخ بازگشت زندانیان زیر پوشش مرکز مراقبت به زندان 7/2 درصد عنوان می‌کند و می گوید: اگر این زندانی پس از آزادی و تا دوسال بعد از آن، بازگشتی به زندان نداشته باشد مسئولان زندانها در اصلاح و تربیت آنها موفق عمل کرده‌اند. البته مدیرکل اقدامات تأمینی و تربیتی سازمان زندانها معتقد است که اگر بتوانیم شغل و درآمد پایداری در زندانها برای زندانیان فراهم کنیم، خانواده وی نیز در شرایط بهتری زندگی می‌کند و آسیب کمتری گریبان‌گیر آنها می‌شود. علی اکبری می‌گوید: انجمن‌های حمایت در سطح کشور اقدامات گسترده‌ای در راستای درآمدزایی پایدار برای خانواده زندانیان انجام داده‌اند و انتظار ما از مدیران عامل انجمن حمایت از زندانیان این است که در جلسات هماندیشی، تبادل اطلاعات داشته و راه‌های کسب درآمد در استان‌ها را احصاء و مشکلات بررسی شوند.
مجازات مضاعف را خانواده‌های زندانیان تحمل می‌کنند
کسی که زندانی می‌شود خانواده خود را نیز درگیر کرده است به طوری که مدیرعامل انجمن حمایت از زندانیان مرکز می‌گوید که زندانی مرتکب جرم شده و به موجب قانون مجازات را تحمل می‌کند اما مجازات مضاعف را خانواده آنها تحمل می‌کنند. محسن نصیری اضافه می‌کند: بر اساس رسالت سازمان، انجمن‌های حمایت در حد بضاعت توانسته تعداد کمی از خانواده‌ها را زیر پوشش خود قرار دهند اما این حمایت‌ها با مشارکت نهادهای اجتماعی و حمایتی باید گسترش یابند. وی با تأکید بر وحدت و همدلی بین مدیران عامل انجمن‌های حمایت و تعامل با دادستان‌ها، مسئولان و خیران، اظهار می‌کند: باید برای توانمندسازی خانواده زندانیان تلاش کنیم و به این موضوع توجه جدی داشته باشیم که بحث توانمندسازی اقتصادی نیست بلکه باید در زمینه فقر فرهنگی و فکری نیز باید بر روی جامعه هدف کار شود تا بتوانیم با‌کیفیت بهتری خدمات‌رسانی کنیم.
ارائه تسهیلات خوداشتغالی
بر این اساس معاون زندان‌های اردبیل از تسهیلات خوداشتغالی به‌زندانیان آزادشده در اردبیل سخن به میان می‌آورد و می‌گوید: برای جلوگیری از بیکاری و بازگشت مجدد زندانیان آزاد شده به زندان تسهیلات خوداشتغالی به این افراد در استان اردبیل ارائه می‌شود.
ایرج محسنی بیان می‌کند: اشتغال مهم ترین دغدغه بسیاری از زندانیان آزاد شده است و انتظار می‌رود در این زمینه مسئولان همراهی بیشتر با این افراد داشته باشند. وی با تاکید بر اهتمام کارشناسان به تشویق زندانیان آزاد شده برای دریافت مشاوره و شرکت در کلاس‌های آموزشی کسب و کار برای ایجاد مشاغل پایدار و کاهش بازگشت مجدد مددجویان آزاد شده به زندان می‌گوید: باید در این زمینه اقدامات با جدیت پیگیری شود.
معاون سلامت، اصلاح و تربیت اداره کل زندان‌های استان اردبیل می‌افزاید: ضروری است در کنار توجه نهادهای حمایتی و اداره کل رفاه و تعاون اجتماعی، بخش خصوصی نیز با دیدی وسیع و تغییر نگرش نسبت به زندانی به این حوزه ورود پیدا کند زیرا که عدم‌اشتغال تولید بزه مجدد در پی خواهد داشت.
رافت اسلامی در انتظار مددجویانی که مورد اصلاح قرار می‌گیرند
این در حالی است که رئیس کل دادگستری هرمزگان معتقد است که مددجویانی که مورد اصلاح قرار می‌گیرند از رافت اسلامی برخوردار می‌شوند. حجت الاسلام محمدصادق اکبری با بیان اینکه زندانها در تامین امنیت جامعه نقش تاثیرگذاری دارند، خاطرنشان می‌کند: نگهداری بزهکاران و مجرمان خطرناک در زندان که جامعه از تحمل آنان عاجز است کار آسانی نیست. وی می‌افزاید: زندانبانان برای تغییر نگرش و اصلاح رفتار این افراد، کار بسیار سختی را پیش رو دارند. رئیس کل دادگستری هرمزگان بیان می‌کند: در مرحله صدور آرا باید نسبت به تعیین مجازات زندان دقت بیشتری شود و در مرحله دوم هم مددجویانی که مورد اصلاح قرار می‌گیرند از رافت اسلامی برخوردار می‌شوند.
حجت الاسلام اکبری بیان می‌کند: کاهش جمعیت کیفری زندانها از‌سیاست‌های قوه‌قضاییه است و مددجویانی که با اصلاح رفتار گذشته، شرایط زندگی در اجتماع را داشته باشند، با بهره گیری از تسهیلات نوین قضایی به جامعه باز می‌گردند. وی تصریح کرد: قضات با حضور مستمر در زندان ها و رسیدگی به موقع به مشکلات قضایی مددجویان، کاهش جمعیت کیفری زندانها را در دستور کار خود قرار دهند. رئیس کل دادگستری هرمزگان تاکید می‌کند که با جرایمی که هنجارها و سلامت اجتماعی را به خطر می‌اندازند نیز با شدت برخورد می‌شود.
