قوانین و مقررات

کار کودکان و بررسی قوانین مربوط به آن در قوانین جمهوری اسلامی ایران

در این مقاله به شرح کار کودکان و بررسی قوانین مربوط به آن در قوانین جمهوری اسلامی ایران می پردازیم. در قوانین جمهوری اسلامی ایران، کودک به فردی اطلاق می‌شود که به سن بلوغ نرسیده باشد. قانون مدنی در تبصره یک ماده ۱۲۱۰ اعلام کرده است؛ سن بلوغ در پسر ۱۵ سال تمام قمری و در دختر، ۹ سال تمام قمری است. بنابراین از نظر قانون مدنی، دختری که ۹ سال قمری و پسری که ۱۵سال تمام قمری دارد، بالغ محسوب شده و می‌توانند مانند فردی کبیر و بزرگسال تمامی اعمال حقوقی را انجام داده و همچنین از این سن، مسئولیت کیفری آن‌ها شروع می‌شود. کار کودکان به علت ناتوانی در دفاع از خود به توجه و مراقبت خاصی نیاز دارند. در این میان قانون‌گذار در حمایت از این قشر، شرایط خاصی را برای کار آنان در نظر گرفته است که در صورت رعایت نکردن این شرایط، کارفرما مجازات خواهد شد. اگر می‌خواهید با این حقوق آشنا شوید با ما همراه باشید.

کار کودکان به چه کسی گفته می‌شود

در قوانین جمهوری اسلامی ایران، کودک به فردی اطلاق می‌شود که به سن بلوغ نرسیده باشد. قانون مدنی در تبصره یک ماده ۱۲۱۰ اعلام کرده است:

  • سن بلوغ در پسر ۱۵ سال تمام قمری
  • سن بلوغ در دختر ۹ سال تمام قمری

استثناهایی برای سن کودکی و کار کودکان

در برخی امور پایان کودکی، سن بلوغ نیست؛ به موارد زیر دقت کنید:

  1. افراد زیر 18 سال نمی‌توانند وارد مبادلات مالی و خرید و فروش شوند.
  2. قادر به شرکت در انتخابات و تعیین سرنوشت خود نیستند.
  3. دریافت گذرنامه برای زیر ۱۸ ساله‌ها مقدور نیست .
  4. استخدام در اداره‌های دولتی و اخذ گواهینامه برای وسایل نقلیه موتوری برای افراد زیر ۱۸ سال ممنوع است.

کار کودک از نظر سازمان بین‌ المللی کار

کار کودک از نظر سازمان بین‌المللی کار به آن دسته از فعالیت‌های اقتصادی کودکان گفته می‌شود که باعث آسیب رسیدن به سلامت جسمی، روانی، اخلاقی یا اجتماعی کودکان می‌شود یا آموزش آنان را از سه طریق دچار مشکل می‌کند.

وقتی کودک کار مشمول تعریف کار کودک نمی‌شود

کار کودکان

در مواردی که کودکان به علت فقر اقتصادی یا فرهنگی خانواده‌ها مجبور به ترک تحصیل می‌شوند یا اصلا از ابتدا سر کلاس درس حاضر نشوند یا اینکه به اجبار ساعات زیادی از شبانه روز را به کار کردن و درس خواندن در کنار هم مشغول شوند. بنابراین در این سه مورد افرادی که زیر ۱۸ سال سن دارند به هر طریقی که درگیر چنین فعالیت‌هایی شوند، مشمول تعریف کار کودک خواهند شد.

مجازات متخلفان

طبق ماده ۱۷۶ قانون کار، متخلفان از هر یک از مواردی که برای کار کودک گفته شد، برای هر مورد تخلف حسب مورد علاوه بر رفع تخلف یا تأدیه حقوق کارگر یا هر دو در مهلتی که دادگاه با کسب نظر نماینده وزارت کار و امور اجتماعی تعیین خواهد کرد، به ازای هر کارگر به ترتیب ذیل محکوم خواهند شد:

  1. برای تا ۱۰ نفر، ۲۰۰ تا ۵۰۰ برابر حداقل مزد روزانه یک کارگر.
  2. برای تا ۱۰۰ نفر نسبت به مازاد ۱۰ نفر، ۲۰ تا ۵۰ برابر حداقل مزد روزانه یک کارگر.
  3. برای بالاتر از ۱۰۰ نفر نسبت به مازاد ۱۰۰ نفر، ۱۰ تا ۲۰ برابر حداقل مزد روزانه یک کارگر. در صورت تکرار تخلف، متخلفان مذکور به حبس از ۹۱ روز تا ۱۸۰ روز محکوم خواهند شد.

اگر حقوق کودکتان پایمال شد!

شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که کودکتان را به هر دلیلی به کاری مشغول کرده باشید و در این میان اتفاق ناگواری برای او افتاده باشد. برای اینکه حقوق پایمال شده او را پیگیری کنید می‌توانید از سه راه اقدام کنید:

  1. از طریق اداره کل بازرسی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی وارد شوید و مورد تخلف را به آنان اعلام کنید.
  2. می‌توانید از طریق هیئت‌های تشخیص اختلاف بین کارگر و کارفرما مشکل خود را مطرح کنید
  3. یا اگر جرمی علیه کودک شما اتفاق افتاده باشد، می‌توانید آن را از طریق اطلاع‌رسانی به مراجع قضایی پیگیری کنید. اگر در این مورد، آیین نامه‌های حفاظتی وزارت کار رعایت نشده باشد کارفرما به جز دیه‌ای که باید بپردازد، مجازات هم می‌شود.

ساعات کار روزانه کارگر نوجوان

در قانون کار کشور به ساعات کار روزانه کارگر نوجوان نیز اشاره شده و آن را نیم ساعت کمتر از ساعات کار معمولی کارگران بزرگسال مشخص کرده است؛ که البته ترتیب استفاده از این امتیاز با توافق کارگر و کارفرما تعیین خواهد شد. طبق این قانون ارجاع هر نوع کار اضافی و انجام کار در شب و نیز ارجاع کارهای سخت و زیان‌آور و خطرناک و حمل بار با دست، بیش از حد مجاز و بدون استفاده از وسایل مکانیکی برای کارگر نوجوان ممنوع است و در نهایت در مشاغل و کارهایی که به علت ماهیت آن یا شرایطی که کار در آن انجام می‌شود برای سلامتی یا اخلاق کارآموزان و نوجوان زیان‌آور است، حداقل سن کار ۱۸ سال تمام خواهد بود که تشخیص این امر با وزارت کار و امور اجتماعی است.

الهه‌حبیبی

میانگین امتیازات ۴ از ۵
از مجموع ۷ رای

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا
مشاوره حقوقی ٪۱۰۰ رایگان